ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਜਿਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਜਿਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਪੇਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸਫਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਜਿੱਥੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਖੇਤੀ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣਾ ਚੁਣਿਆ।
ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ, ਜਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਮੋਹਨਦੀਪ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਲਾਲ ਗਾਜਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਰੰਗੀਨ ਗਾਜਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਹੈ।
ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਿੱਖਿਆ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਜਨੂੰਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵੱਲ ਸੀ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ, ਆਪਣੇ ਇਸ ਜਨੂੰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ। ਉਹ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਦੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫਾਰਮ ਸੀ। ਇਹ ਫਾਰਮ ਲਗਭਗ 2000 ਏਕੜ ‘ਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੰਗੀਨ ਗਾਜਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਸਾਲ 2007 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ, ਮੋਹਨਦੀਪ ਨੇ ਇਸ ਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਉਸਨੇ ਬੀਜ ਚੋਣ, ਮਿੱਟੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਫਸਲ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਖੇਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਉਸਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਈ।
ਭਾਰਤ ਪਰਤ ਕੇ ਖੇਤੀ ਦੀ ਕੀਤੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੋਹਨਦੀਪ ਨੇ ਭਾਰਤ ਪਰਤ ਕੇ ਖੇਤੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਸਲਾਹ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਮਿਲੀ।
ਸਾਲ 2011 ‘ਚ, ਮੋਹਨਦੀਪ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਗਾਜਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਉਹ ਗਾਜਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕੰਮ ਰੁਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਖੇਤੀ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਏਕੜ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਨਿਰੰਤਰ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਅੱਜ ਉਹ 70 ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਗਾਜਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਗਾਜਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ‘ਚ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ, ਸਿਰਫ਼ ਲਾਲ ਗਾਜਰਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਕਾਲੀ, ਚਿੱਟੀ, ਪੀਲੀ ਅਤੇ ਸੰਤਰੀ ਗਾਜਰਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੀਜ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਸਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਵਿਲੱਖਣ ਬਣਾਇਆ, ਸਗੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ।
ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦਾ ਵਿਕਾਸ
2014 ‘ਚ, ਮੋਹਨਦੀਪ ਦੇ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਪਰਾਗਣ (Natural Pollination) ਰਾਹੀਂ ਗਾਜਰ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਕਿਸਮ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (PAU) ਨੂੰ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲਈ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਹੁਣ ਇਸ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੇ ਬੀਜ ਵੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਵੇਚਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਰੋਤ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੋਹਨਦੀਪ ਦੇ ਕੋਲ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਵੀ ਹੈ ਜੋ 44 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਵਹਾਰਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਗਾਜਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਗਾਜਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਫਿੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗਾਹਕਾਂ ‘ਚ ਰਿਲਾਇੰਸ (Reliance) ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਹੈ।
ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਵੀ, ਜਦੋਂ 10 ਮਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਜ਼ੀ ਗਾਜਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਮੋਹਨਦੀਪ ਦੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਆਦੀ ਹਨ ਬਲਕਿ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉੱਚੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਗਾਹਕ ਉਸ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਫ਼ਸਲ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ 85+ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਚ ਫ਼ਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਗਾਜਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਫ੍ਰੈਂਚ ਬੀਨਜ਼, ਹਰੀਆਂ ਮਿਰਚਾਂ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵੀ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਸਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਮੋਹਨਦੀਪ ਖੇਤੀ ‘ਚ ਰਸਾਇਣਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਫਾਸਫੋਰਸ, ਪੋਟਾਸ਼ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਡ੍ਰਿੱਪ ਸਿੰਚਾਈ (Drip Irrigation) ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਗਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ, ਉਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਖਾਦ (Water Soluble Fertilizers) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਿਸਾਨੀ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ
ਮੋਹਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਗਿਆਨ, ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਸਮਝ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਤਜਰਬੇ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ, ਮੋਹਨਦੀਪ ਨੇ ਇੱਕ ਸਫਲ ਵਪਾਰਕ ਮਾਡਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਸਫ਼ਰ ਹਰ ਨੌਜਵਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਪੇਸ਼ਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸਨੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਜੇਕਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨਵਾਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਫਲਤਾ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
COMMENTS