ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ

ਖੀਰਾ ਇੱਕ ਐਸੀ ਸਬਜ਼ੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਮੌਸਮੀ ਫਲ ਦਾ ਦਰਜਾ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਹ ਹੋਰ ਫਲਾਂ ਵਾਂਗ ਮਹਿੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਕਈ ਨਾਮ ਹਨ। ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ ਖੀਰੇ ਨੂੰ ਕਕੜੀ, ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਕਕੜੀ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਤਾਰ, ਮਲਿਆਲਮ ਵਿੱਚ ਕਕੜਿਕਾਰੀ, ਤੇਲਗੂ ਵਿੱਚ ਦੋਕਾਕਾਇਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸਦਾ ਬੋਟਨੀਕਲ ਨਾਮ Cucumis Sativus ਹੈ। ਨਾਮ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿੱਥੇ ਵੀ ਉਗਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਖੀਰਾ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਲਾਦ, ਰਾਇਤਾ, ਸੈਂਡਵਿਚ, ਜੂਸ ਅਤੇ ਸੂਪ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੀਰੇ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰਤਾ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਾ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਮਾਈਏ?

ਖੀਰੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਖਰਚੇ ‘ਤੇ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਸਤਨ ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 70 ਕਿੰਟਲ ਖੀਰਾ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਲਗਭਗ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ 1000 ਤੋਂ 2000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੰਟਲ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ 1500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੰਟਲ ਦੀ ਔਸਤ ਕੀਮਤ ਵੀ ਮੰਨ ਲਈਏ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਏਕੜ ਤੋਂ ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਲਾਭ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਮੌਸਮ

ਜੇ ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਪਾਲੀਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਨਾਫ਼ਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਥੇ ਸਾਲ ਭਰ ਖੀਰਾ ਉਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਤੋਂ 30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਮਹੀਨੇ ਖੀਰਾ ਬੀਜਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਨ। ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਘੱਟ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਘੱਟ ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਫਸਲ ਲਈ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਵੱਧਦੀ ਹੈ।

ਨਿਯਮਿਤ ਮਾਸਿਕ ਕਮਾਈ

ਖੀਰੇ ਦੇ ਬੀਜ ਜਲਦੀ ਅੰਕੁਰਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਤਾ ਵਾਂਗ ਫੈਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬੇਲ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਵਾਧੂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। 2 ਤੋਂ 3 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੀਰੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਫਲ ਪੱਕਣ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬੀਜਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 2 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਤੋੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖੀਰੇ ਦੇ ਫੁੱਲ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਲ ਬਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਫ਼ਤੇ-ਹਫ਼ਤੇ ਖੀਰਾ ਤੋੜ ਕੇ ਨਿਯਮਿਤ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਖੀਰੇ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?

ਖੀਰੇ ਨੂੰ ਹਲਕੀ ਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਸਿੰਚਾਈ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦ ਮੌਸਮ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਨਿਯਮਿਤ ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਖੀਰੇ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡ੍ਰਿਪ ਇਰੀਗੇਸ਼ਨ ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਖਰਚ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਔਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਧੁੰਦ ਕਾਰਨ ਖੀਰੇ ‘ਤੇ ਨਮੀ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਦਾਗ਼ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਵਧੀਆ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ।

ਖੀਰੇ ਦੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭ

ਖੀਰਾ ਰੇਸ਼ਾ, ਫੋਲਿਕ ਐਸਿਡ, ਵਿੱਟਾਮਿਨ A ਅਤੇ C ਦਾ ਵਧੀਆ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਹ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਿਤ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੀਰੇ ਵਿੱਚ 95% ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਹ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮੰਗ ਵੱਧਣ ਦਾ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਖੀਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਵਿੱਟਾਮਿਨ A ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿੱਟਾਮਿਨ C ਰੋਗ-ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਖੀਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਪੋਸ਼ਣ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਾ ਅਤੇ ਫੋਲਿਕ ਐਸਿਡ ਸਰੀਰ ਵਿਚੋਂ ਵਿਸ਼ੇਲੇ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਇੰਜਾਈਮ Erepsin ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਖੀਰਾ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉੱਚ ਰਕਤਚਾਪ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵੀ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਖੁਰਾਕ ਹੈ।

ਐਂਟੀ ਕੈਂਸਰ ਖੀਰਾ

ਖੀਰੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕਰਵਾ ਤੱਤ Cucurbitacins ਕਹਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਤੱਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਖੀਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਕੜਵੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਵਾਹਟ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਖੀਰੇ ਦਾ ਮੂੰਹਲਾ ਹਿੱਸਾ ਕੱਟ ਕੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਨਮਕ ਲਗਾ ਕੇ ਰਗੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵੱਧ ਕਰਵਾਹਟ ਝੱਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਬਚਿਆ Cucurbitacins ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਚਾਹੇ ਟਿਊਮਰਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।

ਖੀਰਾ – ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ

ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖੀਰੇ ਦੀ ਮੰਗ ਹਰੇਬਲ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੀਰੇ ਦੇ ਰਸ ਤੋਂ ਕਈ ਬਿਊਟੀ ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖੀਰੇ ਦੀਆਂ ਸਲਾਈਸਾਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਕਾਲੇ ਘੇਰੇ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖੀਰੇ ਦਾ ਰਸ ਮੁਹਾਂਸਿਆਂ ਅਤੇ ਦਾਗ਼-ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਨਮੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਖੀਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

📞 ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ – ਜੇ ਕਿਸਾਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੋਈ ਕੀਮਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਵਟਸਐਪ 9599273766 ‘ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ ਜਾਂ “[email protected]” ‘ਤੇ ਮੇਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਿਸਾਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸੁਨੇਹਾ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਵਾਂਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅੱਗੇ ਵਧੇ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਵੇ।