ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਇਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਨੇ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜਾਣੋ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ

ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਪਾਈ ਕਰਨ ਤੇ ਲੱਕੜ ਬਣਾਕੇ ਅੱਗ ਸਲਗਾਉਣ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਸ਼ਹਰੀਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੋਬਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋ ਗਈ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਗੌਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਢੇਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਗੋਬਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕਾਰਤਿਕ ਪਾਲ ਨੇ ਇੱਕ ਅਨੋਖੀ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਪਰਿਆਵਰਣ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਕਈ ਉਪਯੋਗੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ—ਜਿਵੇਂ ਗੋਬਰ ਦੇ ਗਮਲੇ, ਗੋਬਰ ਵਾਲੇ ਪੇਂਟ ਆਦਿ। ਕਾਰਤਿਕ ਨੇ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਪਾਊਡਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ?

ਕਾਰਤਿਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 2014 ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਚਾਰਾ ਕੱਟਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਗੌਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਗਏ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਗੋਬਰ ਦੇ ਢੇਰ ਵੇਖਕੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਸਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਗੌਸ਼ਾਲਾ ਮਾਲਕ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸਨ। ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਉਪਯੋਗ ਚੀਜ਼ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ ਜੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇ। ਇਸੇ ਸੋਚ ਤੋਂ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਜਨਮ ਲਈ।

10 ਹਜ਼ਾਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ

ਕਾਰਤਿਕ ਪਾਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਸੇਵੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਐਸੀ ਮਸ਼ੀਨ ਕਿਉਂ ਨਾ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਪਾ ਕੇ ਨਵਾਂ ਉਤਪਾਦ ਨਿਕਲੇ। 2018 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ।

ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਗੌਸ਼ਾਲਾ ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਰੁਚੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਯੋਗਤਾ ਸਮਝ ਆਉਣ ਤੇ ਮੰਗ ਵਧਣ ਲੱਗੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਹ 10,000 ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੇਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਗੋਬਰ ਦੀ ਲੱਕੜ ਦੇ ਉਪਯੋਗ

ਇਹ ਲੱਕੜ ਹਵਨ, ਪੂਜਾ, ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੋਲ ਤੇ ਚੌਰਸ ਲੱਕੜ ਦੋਵੇਂ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਹਵਨ ਲਈ ਲੱਕੜ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਪੂਰ, ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਖੁਸ਼ਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਪਾਰਕ ਲੱਕੜ ਲਈ 70% ਗੋਬਰ ਤੇ 30% ਕੋਇਲਾ ਪਾਊਡਰ, ਲੱਕੜ ਪਾਊਡਰ ਜਾਂ ਚਾਵਲ ਦੀ ਭੂਸੀ ਮਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਲੱਕੜ ਪਰਿਆਵਰਣ ਲਈ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਮਸ਼ੀਨ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ?

3–4 ਦਿਨ ਪੁਰਾਣਾ ਗੋਬਰ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦਾ ਉਤਪਾਦ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾ ਗੋਬਰ ਇਸ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਆਕਾਰ ਠੀਕ ਬਣੇ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸੁੱਕ ਜਾਵੇ। ਤਾਜ਼ਾ ਗੋਬਰ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਲੱਕੜ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗੋਬਰ ਸੁਕਾਉਣ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ

2021 ਵਿੱਚ ਕਾਰਤਿਕ ਨੇ ਗੋਬਰ ਸੁਕਾਉਣ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਵੀ ਬਣਾਈ। ਇਹ ਗੋਬਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਪਾਊਡਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗੋਬਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਊਡਰ ਖਾਦ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਗਰਬੱਤੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੀਮਤ ਤੇ ਖਰਚਾ

ਇੱਕ ਗਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਰੀਬ 10 ਕਿਲੋ ਗੋਬਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪੂਰਾ ਉਪਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਲੱਕੜ ਬਣਾ ਕੇ ਆਮਦਨ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ₹65,000 ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ’ਤੇ 18% ਜੀਐਸਟੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੰਭਾਲ ’ਤੇ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕਿਲੋ ਲੱਕੜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ₹2.5 ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ₹5 ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ

ਜੇ ਕਿਸਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੀਮਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਤਜਰਬੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਵਟਸਐਪ ਰਾਹੀਂ 9599273766 ‘ਤੇ ਜੁੜ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਸਾਨੂੰ [email protected] ‘ਤੇ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸੁਨੇਹਾ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅੱਗੇ ਵਧੇ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਵੇ।